Toprak Mahsulleri Ofisinin (TMO) alımlara başlaması da fındıkçının derdine çare olmadı.

Yüz binlerce Karadenizli üretici, tek geçim kaynağı olan fındık fiyatının düşüklüğü karşısında bu yıl da hayal kırıklığı yaşıyor. Rekolteden yüzleri gülmesine karşın, fiyatlardan umduğunu bulamayan fındık üreticisi deyim yerindeyse kan ağlıyor.

Borcundan ötürü ürününü erkenden pazara indirenler zorunlu olarak tüccara 8-9 lira arasında satıyor. Oysa fındığın maliyeti 8.75 lira. Yani el elde baş başta. 9 liradan satılan fındık maliyetini ancak karşılayabiliyor.

Geçen sezon piyasaya geç müdahale ettiği gerekçesiyle bir hayli eleştirilen TMO’nun bu yıl için açıkladığı 10-10.5 liralık taban fiyat üreticiyi memnun etmediği gibi, soğuk duş etkisi yarattı. Bin bir emek ve zahmetle ürettiği ürününe en az 13 lira taban fiyatı bekliyordu Karadenizli üretici. Ne var ki, TMO, açıkladığı rakamla beklentileri karşılayamadı. Hem de üreticiye parayı peşin vermiyor. Bundan ötürü de yoksunluk çekiyor köylü.

Piyasaya olan borcunu bir an önce ödemek amacıyla sırf peşin para alacağı için zorunlu olarak tüccarın yolunu tutuyor, içi kan ağlayarak değerinin karşılığı olmayan ucuz fiyattan satıyor umut bağladığı bir yıl geçimini sağlayacak fındığını.

Zaten piyasayı belirleyen üç beş tekel firma ile alivreciler üreticinin çaresizliğinden istediği rakamı belirleyerek alım yapıyor. Onlar ne derse o oluyor serbest piyasada. Karadenizli yoksul üreticinin tekel firmaların insafına terk edilmemesi için TMO önceden açıkladığı taban fiyatı revize ederek en az 13 liraya çıkarmalı. Devlet babalığını göstererek üreticinin yüzünü güldürmeli. Hem Tarım Bakanı “Fındık üreticisini ezdirmeyeceğiz” dememiş miydi?

Şimdi sıra verilen sözlerin yerine getirilmesinde.

Üretici tamamıyla umudunu yitirirse bahçesindeki fındık ağaçlarını kesmeye başlar, diğer tarım ürünü yetiştiriciliğine başlar. Gelen haberler de bazı çiftçilerin ağaçlarını kestiği yönünde. Eğer yaygınlaşırsa asıl tehlike o zaman başlar.

Çünkü fındık üretiminde dünyada ilk sırada yer alan Türkiye, dış satımından kazandığı dövizden olduğu kadar bu alandaki egemenliğini yitirir. İçeride ne denli düşük fiyattan satılsa, üretici mağdur olsa da Türkiye, dünya fındık piyasasında hala söz sahibi ülke konumunda. Eğer bu özelliğini kaybederse hem ülkeye hem de üreticiye çok yazık olur.

Ucuz fiyattan alım devam eder, serbest piyasa tekel firmaların insafına bırakılıp üretici mağduriyeti sürer, devlet fındığa sahip çıkmazsa tehlike kapıda demektir. Çok yakında tehlike kapıyı çalabilir.

İşte bu olumsuzlukların giderilmesinin tek yolu devletin çiftçiye sahip çıkması, ürününü hak ettiği değerden almasından geçiyor. Fındıkçının eline hak ettiği para geçsin ki, piyasa canlansın, ekonominin çarkı hızla dönsün.

Üreticinin eline geçecek para, bir yıllık geçiminin sağlanması, oğlunun kızının düğün, eğitim harcamalarının karşılanması demektir. Yani üreticinin yüzü ne denli gülerse, esnafın yüzü de o denli güler, piyasanın üzerindeki ölü toprağı atılarak canlanır.

Belki bunları onlarca kez yazdım. Ama gerçek olan bu. Devlet fındık üreticisini sevindirecek ki, onlar da çarşı pazarda çekinmeden alış veriş yaparak manavı, bakkalı, kasabı, tuhafiyeciyi, kuyumcuyu, mobilyacıyı, beyaz eşya satıcısını sevindirecek, bölge ekonomisi ivme kazanacak.

Bunun çözümü de TMO’nun fındık taban fiyatını revize ederek beklendiği gibi en az 13 liraya yükseltmesi. İşte o zaman ağlayan üreticinin yüzü güler.

Şükrü KARAMAN 

NOT: Sitemizde yayınlanan köşe yazılarından yazarların kendileri ve yayınlanan okur yorumları okuyucuların kendilerine ait görüşleridir. Yorumu ekleyen kişi kimliğini gizlemesi durumunda yapılan yorumlar onaylanmamaktadır. Köşe yazılarından ve yazılan yorumlardan www.cavuslu.org  Çavuşlu  Haber hiçbir şekilde sorumlu tutulamaz