Dünyada olduğu gibi ülkemizde de nüfusun giderek yaşlanmasıyla kronik hastalıklar önem kaz anmaktadır. Organ nakilleri, medikal cihaz uygulamaları, bazı kanserlerin tedavi edilebilir olmaları yaşlı nüfusu artırmaktadır.

Ayrıca yaşlanma ile ruhsal, fiziksel gerilemeler kaçınılmazdır. Bu  esnada  bağışıklık  sistemi de  zayıflamakta,  infeksiyon hastalıklarına yakalanma şansı çoğalmaktadır. Böylece  erişkin  aşılamanın  önemi  artmaktadır.

Bir başka faktör de;  günümüzde  dünyanın çeşitli  yerlerine  yapılan  seyahatlerin  ve  göçlerin  artış  göstermesi   aşılamaları  gündeme getirmiştir.  Mesela  Hac  ve  Umre  vazifesinde  Suudi Arabistan  devleti  gelen  misafirlerden  aşı  kartı  sormaktadır.  Suudi Arabistan’ın  yeni  başlattığı  uygulamadan   yıllar  önce  devletimiz   bu  ülkeye  giden  vatandaşlarına  aşı  uygulamaktaydı. Halen  İstanbul ‘dan   Umre  ve Hacca  gideceklere  ilçelerde  aşı  üniteleri kurulmuş olup;  ilçemiz  için  Kavacık ‘ta  Sağlık Müdürlüğü’nün  denetiminde   seyahatten  en az  10  gün  önce (aşının etkin koruma sağlaması için geçen zaman)  grip  ve  menenjit  aşıları  yapılmaktadır.

Erişkin aşılama nedenleri kısaca; çocukluk çağındaki yapılan aşıların koruyuculuğunun devamını sağlamak, çocukluk döneminde yapılmamış aşıları yapmak, yeni aşıların uygulamaya girmesi ile kişileri aşılamak, seyahat öncesi aşı yapmak, altta yatan sağlık durumuna göre koruyuculuk sağlamak, mesleki gereklilik için aşılamak, yeni ve tedavisi olmayan infeksiyonlardan korunmak şeklindedir.

Bu aşıları da özetle şöyle belirtelim:

İnfluenza Aşısı (Grip aşısı): Her yıl, ideali Ekim ayı içinde uygulamaktır. (Kronik kalp, akciğer, böbrek hastaları, yaşı 65’ten büyükler, kronik şeker hastaları, toplu yerde yaşamını devam ettirenler, sağlık çalışanları, kemoterapi/malinensi hastaları için uygundur.

Tetanoz-Difteri-Aselüler Boğmaca: Bağışıklık yaşla azalmaktadır. Ülkemizde tetanos hastalarının çoğu 20 yaş üstündedir. Önceden aşılılara 10 yılda bir tetanos uygulanmalıdır. Sağlık Bakanlığı’nın aşı şeması ilk doz,  4 hafta sonra 2. doz, 6 ay sonra 3.doz, 1 yıl sonra 4.doz, 18 ay sonra 5.doz şeklindedir.

Suçiçeği Aşısı: Daha önce aşılanmışlara bir doz, aşısızlara 4-8 hafta ara ile iki doz, sağlık personeli, aile bireyleri, bulaş riski yüksek olanlar ( askeri personel, öğretmen, çocuk bakıcıları, sık seyahat edenler ) mutlak aşılanmalıdır.

Kızamık-Kızamıkçık-Kabakulak Aşısı: Önceden aşılı olanlar, kızamık geçirenlerin haricinde herkese 4 hafta ara ile 2 doz uygulanır. Kabakulak aşılanması için de aynı uygulamalar geçerlidir. Kızamıkçık için doğurganlık çağındaki tüm kadınlar, erişkinlere uygulanmış olmalıdır.

Pnömokok Aşısı: Ciddi zatüreye yol açan bu mikroplar önemli ölüm nedenlerindendir. Amerika’da yıllık yaklaşık 500.000 zatüre olgusu, bunlardan 40.000 ölüm yaşlılarda görülmekte, kronik hastalığı olanlarda ise ölüm oranı daha da artmaktadır. Aşılama 65 yaş üstü herkese uygulanmalıdır. 65 yaş altı olup kronik kalp, akciğer, böbrek, karaciğer hastalığı olanlar, kanser hastaları, bazı kansızlık hastaları, alkolizm-sigara içenler, beyin/omurilik sıvısında kaçak olanlar, temizlik-gıda işçileri, kreşte çalışanlara da uygulanmalıdır.

Hepatit A Aşısı: 6-12 ay ara ile iki doz uygulanır. Hepatit A’nın sık görüldüğü yerlere seyahat edenler, askeri personel, damar içi ilaç alışkanlığı olanlar, kronik karaciğer hastaları (özellikle pıhtılaşma faktörü olanlar), temizlik-gıda işçileri, kreşlerde çalışanlar aşılanmalıdır.

Hepatit B Aşısı: 3 kez yapılır. Hemodiyaliz hastası ve immün bozukluk hastalarına iki misli doz uygulanır. Hepatit C ve AİDS hastaları, sağlık çalışanları, damar içi uyuşturucu kullananlar, birden fazla cinsel partneri olanlar, eşcinseller, hastalığın görüldüğü bölgeye seyahat edenler, hemodiyaliz hastaları, sık kan alan hastalar aşılanmalıdır.

Türkiye Halk Sağlığı Kurumu bildirmiştir ki; erişkinlere yönelik aşı uygulamaları Hepatit B, doğurganlık çağı kadınlara kızamık ve tetanos, erişkin tetanos, sağlık çalışanlarına yönelik, seyahat için, hac vazifesine gitmeden önce, askerlik dönemi ve pnömokok – grip aşısı uygulamaları kurumlarda yapılmaktadır.

Bu ay Sizlerle aşının önemini, enfeksiyon hastalıklarındaki koruyucu özelliğini anlattım.                         

Sağlıcakla ve sevgiyle kalın.