10/02/2018
Doğu Karadeniz’de “fındık” denildiğinde akla çok şey gelmektedir: Çocuklar için zahmetli bir yaz tatili, aileler için yılın en telaşlı uğraşısı, tüccar için para, işçiler için iş mevsimi, evlenecekler için “şans”, borçlular için umut... Doğu Karadeniz’de fındık, toplumun her kesiminin ekonomisini etkileyecek bir önemi haiz iken, ülke ekonomisi için de çok önemli role sahiptir. Bölgede fındık ekonomik olduğu kadar sosyokültürel yaşamın belirleyicisi durumundadır. Giresun yöresinde fındıkla ilgili yüzlerce kavram bulunmaktadır. “Fındık ağası” (fındığı çok olan), “fındık kadar” (küçücük), “fındıkta” (fındık zamanı), fındık sonu (özellikle borç ödenecek zamanı işaret eder), “fındığa gelmek” (gurbetten fındık toplamak için gelmek), “fındıktan önce” (yaz başı), “fındıkçı” (tüccar), gibi kavramlar yöre insanının hafızasında önemli bir yer tutmaktadır. Kısacası fındık bilhassa Giresun, Ordu, Trabzon için her şeydir. Son asırda fındıkla ilgili haberlerin, genelde birbirinin tekrarı niteliğinde olduğu, ulusal basın arşivi taramalarından açıkça anlaşılmaktadır. 1953 yılına ait birkaç haber, konuya örnek teşkil etmesi için burada nakledilecektir:
“Fındık ihracatı... Piyasa son günlerde yeniden hararetlendi… Uzun müddetten beri durgun giden fındık ihracatı son günlerde yeniden hararetlenmiştir. Başta İngiltere, Almanya ve Amerika olmak üzere yabancı memleketlerden talepler artmıştır. Fındık tarım satış kooperatifleri yeni ihraç fiatlerini tesbit etmişlerdir. İhraç fiatleri fob Karadeniz 77-80 dolar olarak tesbit edilmiştir ki bu 224 kuruşa tekabül etmektedir. Bu fiatlerle ihracatın daha kolaylıkla yapılabileceği anlaşılmaktadır.” (Akşam, 27 Ocak 1953).
“Fındıkçılar endişede… Amerika’nın tahdit teklifi, resmî çevreleri düşündürüyor… Amerika Birleşik Devletleri Senato ve Temsilciler Meclisi üyelerinden mürekkep tarife komisyonun, fındık ithalâtının tahdidine dair, Başkan Eisenhower yaptıkları teklif, Ankara resmî çevrelerinde ve fındıkçılar arasında endişe ile karşılanmıştır. Doğu Karadeniz’in başlıca gelir kaynağını teşkil eden fındık ihracı mevzuunda hükümet son senelerde, müstahsili himaye gayesiyle, hububat mubayaasında olduğu gibi, fındık fiatleri üzerinde de tetkiklerde bulunarak, bunu yüz kuruş üzerinden tayin etmişti.” (Akşam, 22 Haziran 1953).
Aşağıdaki haber ise fındıkla doğrudan ilgili olmamakla birlikte, “Fındık” adını taşıyan bir motorun başından geçenleri içermektedir. Anlaşılmaktadır ki Doğu Karadeniz denizcileri, fındığı ismen de İstanbul’a dek taşımıştır. Bir bakıma yukarıdaki “kısacası fındık bilhassa Giresun, Ordu, Trabzon için her şeydir” cümlesine kanıt değerindedir bu haber:
“Fındık motoru mürettebatı geldi… Fırtına sebebiyle Marmara’da, Erdek önlerinde batan Büyükçekmece’ye bağlı Fındık motorunun mürettebatı şehrimize getirilmişlerdir. Motorun üç kişiden müteşekkil mürettebatı arasından kaptan Abdullah Şahin başından geçenleri şöyle nakletmiştir: ‘Motorumuz Issız Fener adası civarında battı ve biz yüzerek adaya çıktık. Yağmur ve sulu kar altında çırılçıplak bir hafta geçirdik. Sığınacak bir yer bulamayışımız, açlıktan mütevellit ıstırabımız daha da artıyordu. Nihayet, Oflu Mehmet reisin balıkçı kafilesi bizi gördü ve kurtardı. Bütün bu güç şartlar içinden sağ salim kurtuluşumuza seviniyorum. Âdeta ikinci defa dünyaya gelmiş gibi olduk.’ Kurtulan mürettebattan diğer ikisi Sait Karabiber ve Rifat Uzunhasan’dır. Hepsi de sıhhattedirler” (Vatan, 28 Ocak 1953).
NOT : Sitemizde yayınlanan köşe yazılarından yazarların kendileri ve yayınlanan okur yorumları okuyucuların kendilerine ait görüşleridir. Yorumu ekleyen kişi kimliğini gizlemesi durumunda yapılan yorumlar onaylanmamaktadır. Köşe yazılarından ve yazılan yorumlardan www.cavuslu.org - Çavuşlu Haber hiçbir şekilde sorumlu tutulamaz
