Tarih 25 Temmuz 1916.

Ramazanı Şerif Bayramının Arife Günü…

O günler de, mübarek ramazanı şerif bayramına ulaşmanın heyecanı ve bir yandan kafir Rus işgalcilerinin tedirginliğini aynı anda damarlarında ki kanda hisseden Çavuşlu halkı mübarek bayramlarını kutlamaya hazırlanıyorlardı. Trabzon bölgesinde devam eden acımasız savaşın son bulması, kapılarına dayanmış gaddar ve acımasız işgalcilerden bir an önce kurtulmak ve özgürce bayramlarını kutlamak istedikleri tek gayeleriydi. Bayram öncesi arife günü bir araya gelen Çavuşlu nun ileri gelenlerinden bir heyet oluşturulup Rus işgalcilerinin karargah kurdukları Aralık mahallesinde ki çadıra gidip Çavuşlu yu teslim ettiklerini ve kimsenin canına, malına, namusuna dokunmamalarını isteyeceklerdi ve istediler de. Bu nu yapmalarının tek sebebi Çavuşlu yu savunacak düzenli bir birliğin ve Çavuşlu da erkek nüfusunun az ve yaşlı olması eli silah tutanlarının ise cephede olması en önemli etkendi. Bu nu duyan işgalcilerin komutanı zevkten naralar atmaya başlamış Çavuşlu yu teslim almaya sabırsızlanıyordu.

Tarih 26 Temmuz 1916.

Çavuşlu halkı bir Ramazanı Şerif Bayramına daha kavuşmanın hazzı ve heyecanı ile sabah erkenden kalkıp, camii de bir araya gelip kürsü de vaaz eden imam hatip in birlik beraberlik içinde, kardeşçe bir bayram geçirmenin temennilerine değinirken ve ardından bayram namazını icra etmenin, camii avlusun da bayramlaşma seremonisine bir kez daha ev sahipliği yapmanın hazzını yaşadığı anlar da, Rus işgal güçleri de o anlar da Çavuşlu sınırını geçmiş ve Çavuşlu Deresinin kenarına gelmişti. Bitap düşmüş birkaç Osmanlı askeri dere kenarında gördükleri manzara karşısında sarsılmış bir şekilde Rus işgal güçlerinden yardım istemişse de oralı olmayan işgal güçleri kıtası Çavuşlu Deresini geçmekte iken, buna göz yummak istemeyen birkaç Vatan aşığı “ya ölüm, ya istiklal” , “ allahuekber” nidalarıyla, Şeminin kıranından sağanak yağmur misali yaylım ateşine tutuyorlardı. Rus işgal gücü kıtası neye uğradığını anlamadan çifter çifter telef oluyor ve Çavuşlu deresinin suyuna kapılıp Karadeniz’e karışıyordu. Çavuşlu Deresi Rus askeri kanından kızıla çalmıştı. Kurtulabilen Rus işgal gücü askerleri kendilerine siper arayışına girmiş ve karşılık vermek için kendilerine gelmeye çalışıyorlardı. Kısıtlı imkan ve cephane yüzünden fazla dayanamayan vatan aşığı kahramanların bir kaçı da orda şehitlik mertebesine ulaşmış ve geri kalan diğer kahramanlarda geri çekilmek zorunda kalmışlardı. Dört gözle ve büyük şevkle Çavuşlu nun teslim alındığını duymak için karargahın da bekleyen Rus işgal gücü komutanı bu durumu duyunca ne yapacağını bilememiş ve diğer askerlere de Çavuşlu yu işgal etmelerini, taş üstünde taş, beden üstünde baş kalmayıncaya, yakılmayan ve yıkılmayan hane ve ticarethane bırakmamalarını emretmiş. Emri alan askeri birlikler Çavuşlu yu baştan sona yakmış yıkmışlar, kaçamayan masum “çoğunlukla yaşlı kadınlar ve çocuklar” kurşuna dizilmiş, süngülenmişlerdir. Birkaç yıldır ambarlarda bekletilen Fındık, Mısır ve Zahireler ateşe verilmiş üç gün üç gece cayır cayır yanmıştır. Hayvanlar telef edilmiş, değerli eşyalara el konulmuştur. Bu denli bir kıyımın yaşandığı Çavuşlu da Mübarek Ramazanı Şerif Bayramı halka zehir edilmişti.

“Trabzon dan çıktım başım selamet,

Çavuşlu ya geldim koptu kıyamet,

Tarih 13 Şubat 1918.

 Rusya da ihtilal patlak verince Rus askeri kendi arasında çözülmeye başladı. Bunu fırsat bilen 3 cü Ordu Komutanı Vehip Mehmet Paşa’nın emriyle, Bitlis - Tirebolu Harşıt vadisi hattı boyunca doğuya doğru bir düşman askeri süpürme harekatına başlandı. Giresun da bulunan 123 cü Alay ve Trabzonlu Hacı Hamdi Bey’in 37 ci Tümeni bu harekatı hızlandırarak ve bunu duyan sürgün ve muhacir hayatı yaşayan yöre halkı vatandaşları ve çavuşlu lular da bu harekata katılarak 13 Şubat 1918 de Görele’yi, Çavuşlu’yu ve Eynesil’i Rus düşman işgal güçlerinden bir daha geri dönmemesi ye mübarek ve şanlı topraklarımızdan sıyırıp atmışlardır.  

Murat ÖZARSLAN… 

NOT: Sitemizde yayınlanan köşe yazılarından yazarların kendileri ve yayınlanan okur yorumları okuyucuların kendilerine ait görüşleridir. Yorumu ekleyen kişi kimliğini gizlemesi durumunda yapılan yorumlar onaylanmamaktadır. Köşe yazılarından ve yazılan yorumlardan www.cavuslu.org Çavuşlu Haber hiçbir şekilde sorumlu tutulamaz.